A Coruña, 12 de abril de 2020
Pascua de resurrección, ano 2020. Eu non son unha persoa moi relixiosa –o que non significa que non teña a miña espiritualidade- mais creo que as festividades fixas como Nadal e Semana Santa teñen unha función importante. Ao seren días de festa para case todo o mundo hoxe en día, permiten que as persoas volvan a xuntarse coas súas familias e amigos, algo imposíbel se as datas das vacacións non coincidisen. (Quizais sería preciso dedicar un momento ás persoas que non teñen unha familia ou mesmo unha casa, mais deixo o asunto dun lado, suxeríndolles a lectura do ensaio de Manuel Rivas Contra Todo Isto). Normalmente eu pasaría estes días cos meus pais, a miña irmá maior e a miña tía Giuditta. Na verdade, este ano non tiña planeado pasar a Pascua en Xénova, mais si ía pasar tres semanas alí en maio para volver ver a miña familia e os meus amigos.
Claro, nunca é o mesmo postergarmos unha viaxe motu propio que termos que facelo porque non hai alternativa. Debido á pandemia as nosas vidas están suspendidas no ar, non sabemos canto vai durar a situación nin con que escenario nos imos atopar en canto esta remate. Así que, de cando en vez, reflexiono sobre o que nos podería traer o futuro. Consoante co meu carácter, comezo a imaxinar os casos peores. Non é por pesimismo, mais para avaliar o de que podería precisar. Por exemplo, neste momento a miúdo intento prever cales serían os potenciais gastos extraordinarios que se poderían manifestar nos vindeiros meses.
Porén, de xeito inevitábel tamén emerxen toda outra sorte de pensamentos, as emocións fanse máis prominentes. A miúdo penso no día en que me despedín da miña familia, o pasado 7 de xaneiro, cando saltei ao tren para Milán onde tomaría o avión o día seguinte. Atorméntame un pouco o pensamento de que a última aperta que lles dei ese día podería ser a derradeira. Certo que esta é unha condición xeral, mais creo que a pandemia e o confinamento favorecen o xurdir destes pensamentos. Normalmente, salvo catástrofes inesperadas, conséguese facer as visitas nas datas planeadas, mais desta vez o default é que non se poden facer plans. Cando terei a posibilidade de dar outra aperta aos meus seres queridos? Estou a equivocarme, na verdade a pregunta é: “tereina?” Sei que soa un pouco tráxico e quizais, despois dun mes de corentena, a miña mente comece a padecer a situación, pero deixen que lles conte algo persoal.
Era a noite do 21 de marzo de 2019, aínda lembro a data. Soñei a morte dunha persoa á que quero moitísimo, un pesadelo que me abriu os ollos con violencia. Foi un soño realista, demasiado. Lembro moi ben a súa cara pálida e os seus ollos fríos que me miraban fixos, dende un caixón, sen poder verme. Espertei de súpeto, como se alguén me dera un golpe tremendo no estómago. Sentín xearse o torrente sanguíneo, o horror arrasoume e rompín a chorar dun xeito desesperado. Neste momento, decateime dalgo incríbel: ela é unha das persoas que máis quero no mundo e levaba seis anos sen vela. Seis anos! Aínda hoxe, ao lembrar a mirada inexpresiva da súa cara sen vida, as bágoas enchen os meus ollos. Seis anos: como puiden ser tan irresponsábel? Se o pesadelo se convertese en realidade, a miña derradeira lembranza dela sería unha aperta baixo o ceo cinsa da periferia inglesa, para xusto despois saltar ao tren para Londres, de onde un avión a levaría de volta a España. Lonxe de min. Durante seis anos.
Si, estivemos seis largos anos sen vernos, porque sempre faltaba o tempo e/ou o diñeiro. Entón, unha verdade cruel veu bater á miña porta: se ela morrese de verdade, atoparía o xeito de xuntar ese tempo e/ou diñeiro que sempre falta para ir darlle o derradeiro saúdo… e xa non serviría para nada. No habería máis chanzas, máis risas, máis apertas: soamente o meu corazón roto, que lle trae un saúdo unilateral ao seu corpo frío, sen vida. Rompín a chorar outra vez e entón ouvín unha voz ordenar dende dentro de min: “Escríbelle, quedade e merca os billetes agora que lle podes falar, que podes rir con ela. Faino, antes de que… un día se che xeen as veas”. Algúns meses máis tarde, pasamos algúns días estupendos xuntos. Hoxe isto non sería posíbel e -aquí repítome– non sabemos ata cando.
Así, neste día de Semana Santa de confinamento, volto a pensar na nosa maneira de relacionarnos coas persoas e o tempo. Cantas veces non lles outorgamos a importancia que merecen aos momentos que pasamos xunto aos nosos queridos? Cantas veces postergamos un café cun amigo, unha cea cos nosos pais ou un paseo coa nosa parella porque “agora non teño tempo”? Non temos tempo? Cando imos encontralo? De aquí a seis anos, por exemplo? Canto tempo cremos que hai? Tanto se nos gusta como se non, a resposta a esta pregunta non se atopa ao noso alcance. O que si sabemos é que agora estamos aquí, pero non temos garantías sobre mañá. Non sabemos cando, mais si sabemos que marcharemos, un día. Polo tanto, cómpre tamén facermos o esforzo de admitirmos (e esta si que é unha verdade que doe) que, a miúdo, o tempo non nos falta: botámolo. Por exemplo, se reducísemos moito o tempo que pasamos a mirar a timeline das redes sociais (que tamén teñen a súa utilidade) ou a mirar vídeos a miúdo inútiles no YouTube, probabelmente encontraríamos o tempo para ese café cun amigo, esa visita á familia ou ese paseo coa nosa parella. Ao tomarmos conciencia da importancia destes momentos, poderíamos gozar deles dunha forma máis plena, deixando dun lado os insignificantes contrastes cos que, demasiado a miúdo, nos involucramos malgastando o noso recurso máis valioso, que nunca vai voltar.
A xeito de conclusión, creo que sería unha boa idea que lembrásemos unha lección que sempre mencionan os profesionais que asisten ás persoas nos derradeiros momentos das súas vidas: ninguén ao estar próximo a deixar este mundo se queixa “Oxalá pasara máis tempo na oficina / gañara 6 euros e 32 céntimos máis cada semana / estivera mais ao tanto coas publicacións en Twitter”. Sempre lamentan non teren máis momentos coas persoas máis queridas, non xuntaren a coraxe para tomar unha decisión importante e, en xeral, non dedicar máis tempo ás cousas que enchen a vida de alegría. A vida é agora e o noso tempo é noso: por que corrermos o risco de atoparnos no futuro coa triste compañía destes arrepentimentos?
Mándolles unha aperta, cóidense moito!
A ilustración da portada é de Ben Haist.
