Sabedes a típica persoa que cando lle contas algo ten o irrefreable impulso de contraatacar a túa historia, de pisar a túa anécdota como se de súpeto a conversa fose unha especie de competicións de hipérboles? Lamento informarvos de que eu son dese tipo de persoas. Durante estas semanas, cando alguén me conta algunha historia do duro que se lle está facendo o confinamento, tendo a imaxinar a cara que porían se escoitasen estes laios persoeiros da historia que pasaron por ordalías de verdade. Penso moito estas semanas en Nellie Bly e Elizabeth Bisland, as mulleres que fixeron unha carreira arredor do mundo. (Supoño que o de estar encerrada tamén terá que ver, e non só o de ser mala persoa).
Nellie Bly e Elizabeth Bisland foron dúas mulleres xornalistas de finais do século XIX, pioneiras en case todo o que se propuxeron. Traballaban para o Cosmopolitan e o New York World, dúas cabeceiras rivais de Nova York que competían polo prestixio de seren as mellores dando información internacional. Buscando ese prestixio, o New York World anunciou que mandaba a Nellie Bly nunha viaxe arredor do mundo, afirmando que sen dúbida batería o famoso récord de 80 días do ficticio Willy Fogg. O Cosmopolitan viu unha oportunidade de humillar ao seu rival e enviou a Bisland nunha viaxe propia que, vaia casualidade, comezaba exactamente o mesmo día. A carreira entre as dúas por ser a primeira en regresar foi seguida con avidez polos lectores, que agardaban as crónicas enviadas polas dúas mulleres desde lugares recónditos, relatando as dificultades para atopar guías, medios de transporte, ás veces mesmo comida e refuxio. Finalmente gañou Nellie Bly, que completou a viaxe en 72 días 6 horas e 11 minutos; Bisland chegou uns días despois e o resultado non estivo libre de polémica, porque polo visto perdera o seu último barco de conexión en circunstancias un tanto turbias.
Mais o que a min máis me impresiona desta historia (onde hai moita oportunidade para impresionarse) é un detalle xusto do momento final. En Nova York unha pequena multitude agardaba pola chegada de Bly. Cando a xornalista aventureira sobrepasou a que se colocara como liña de meta, todo o mundo explotou en alegría, uns representantes da cidade saudárona como campioa e déronlle un premio simbólico en honor á súa fazaña. Uns minutos despois de que todo este boato pasase, un xornalista achegouse á gañadora para facerlle unha pequena entrevista. Bly parecía como chegada da guerra. O seu vestido estaba sucio e desgastado, tivera que cortar o pelo nalgún lugar de Asia porque polo visto sufrira un ataque de piollos, e tiña un ollo evidentemente mazado aínda que o intentaba tapar con maquillaxe. Porén, ante as preguntas do xornalista sobre a dureza da viaxe, Bly contestou: “Sinto como se aínda marchase antonte”. Quixo soltar un pequeno riso para acompañar a ocorrencia, mais ao rematar a frase quedou como paralizada, mirando o baleiro. Ficou así uns intres antes de caer desmaiada, presa por fin do cansazo, a fame e as penurias.
Isto pretende ser unha louvanza a dúas mulleres incribles, mais tamén unha pequena reflexión sobre a dor e os momentos de trauma. A escala DOL para medir a dor coloca nuns 10 puntos a que se produce polo golpe dun lego contra o dedo do pé. 10 sobre 70: unha sétima parte da dor de morrer queimado vivo. E todas estivemos algunha vez aí, non é algo extraordinario. Mais aínda cando é tantísima dor, tamén sabemos que hai un pequeno desfase, que entre o momento en que damos o golpe ata que nos inunda a dor hai uns segundos en que somos conscientes do que se nos vén enriba e aínda non o sentimos, en que o podemos anticipar mais en realidade non hai tempo para facer nada, ningún preparativo que puidese aliviar o que vai chegar. Igual que para Bly houbo 72 días de desfase entre todo o seu titánico esforzo e o momento de caer rendida.
Non sei ata que punto non vivimos sempre nese desfase, sempre estirando, sempre aturando, perseguindo a seguinte promesa de liña de meta en que a dor, o cansazo ou o estrés se volverán a actualizar, poñer a cero e seremos persoas de novo descansadas e felices. Penso que a lección que podemos aprender de Nellie Bly e da peza de lego é que por moito que o adiemos o golpe non vai ser máis morno, que sempre que poidamos deberiamos permitirnos liberar e non acumular. Que aínda que a peza de lego doa moito (de novo, se xuntas sete é como ser queimado vivo, flipo), paga a pena pasalo xa de xa e non pospoñelo e agoniarnos pensando niso, porque non nos leva a ningures. Que nós non estamos dando unha volta ao mundo en tempo récord.
Sei que esta idea non casa moi ben con este tempo de confinamento, onde prevalece o espírito da resistencia, do calmo apandar. Mais que queredes que vos diga, non quero tampouco chegar ao día en que se poida saír da casa, pisar a area da praia e caer desmaiada (perdoade a dramatización, mais penso que se entende). Para evitalo, quizais debamos pisar un par de pezas de lego polo camiño. Facer pequena paradas nesta romaría de interior e permitirnos alí asumir que isto doe, que é unha merda, sen que pase nada, pagar en cómodos prazos este crédito que lle imos solicitando ao corpo. Brincaba ao principio deste texto co de que moito nos laiamos. Se cadra todo o que veu despois non foi máis que unha arroutada para recordarche algo que xa sabes. Que cando hai que arrancar un esparadrapo máis vale facelo de vez, que se o licorca é malo, mellor tomalo dun trago.
